NTAL'OGOMETRIES

Τάδε έφη" Σαλβαδόρ Νταλί
Ο Σαλβαδόρ Νταλί έχει ταυτιστεί με το Σουρεαλισμό, γεγονός που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην επιδειξιομανία του. Πράγματι, η «παρανοϊκή - κριτική δραστηριότητά» του υπήρξε αρκετά επιτήδεια και προκλητική, ώστε να δικαιολογεί αυτή την ταύτιση. Η αντίφαση και η υπερβολή της ζωής του έγιναν συνώνυμες με την ίδια την έννοια της «υπερπραγματικότητας» σε τέτοιο βαθμό, που το ίδιο το κοινό θεώρησε - και συνεχίζει να θεωρεί - τον Νταλί ως «αποκλειστικό» εκπρόσωπο του υπερρεαλιστικού κινήματος.
Η θεατρικότητά του, μόνιμο χαρακτηριστικό της συμπεριφοράς του, τον βοήθησε να εκμεταλλευτεί - συχνά με κυνικό τρόπο - συναισθηματικά αδιέξοδα και του χάρισε τη δυνατότητα να μετατρέπει τον εντυπωσιασμό σε τρόπο ζωής, με αποτέλεσμα η φυσική του «τρέλα» να γίνεται αντικείμενο όχι μόνο θαυμασμού αλλά και μελέτης. Το σίγουρο είναι πως η πληθωρική καλλιτεχνική του παρουσία αποτέλεσε από μόνη της έναν από τους σημαντικότερους σταθμούς στην τέχνη του 20ου αιώνα. Αιώνια πιστός στους καλειδοσκοπικούς διαδρόμους της φαντασίας του και στη μούσα του, Γκαλά, δημιούργησε μια ατελείωτη σειρά από αριστουργήματα.

Σας παρουσιάζουμε 24 προκλητικές του φράσεις που άφησαν εποχή.

1. «Ο πραγματικός ζωγράφος είναι εκείνος που μπορεί να ζωγραφίσει εξαιρετικές σκηνές στη μέση μιας κενής ερήμου. Ο πραγματικός ζωγράφος είναι εκείνος που μπορεί να ζωγραφίσει υπομονετικά ένα αχλάδι, τη στιγμή που τον ζώνουν οι ταραχές της ιστορίας».

2. «Η μόνη διαφορά ανάμεσα σε εμένα και έναν τρελό, είναι πως εγώ δεν είμαι τρελός».

3. «Με κανένα τρόπο δεν ξαναγυρίζω στο Μεξικό. Δεν υποφέρω να βρίσκομαι σε μια χώρα πιο σουρεαλιστική από τους πίνακές μου».

4. «Είναι προφανές ότι υπάρχουν άλλοι κόσμοι, είναι σίγουρο. Αλλά, όπως ήδη έχω πει πολλές φορές, αυτοί οι κόσμοι εδρεύουν μέσα στον δικό μας, κατοικούν στη Γη και συγκεκριμένα στο κέντρο του θόλου του Μουσείου Νταλί, εκεί όπου βρίσκεται ο νέος ανυποψίαστος και απατηλός κόσμος του σουρεαλισμού».

5. «Πολλοί άνθρωποι δε φτάνουν τα ογδόντα, γιατί προσπαθούν για πάρα πολύ καιρό να μείνουν στα σαράντα».

6. «Η Ρωσική Επανάσταση είναι η Γαλλική Επανάσταση που άργησε να φτάσει, λόγω του κρύου».

7. «Το χειρότερο πράγμα είναι η ελευθερία. Η ελευθερία κάθε μορφής είναι ότι χειρότερο για τη δημιουργικότητα. Ο Νταλί πέρασε δύο μήνες σε φυλακή της Ισπανίας και αυτοί οι δύο μήνες ήταν οι πιο χαρούμενες στιγμές στη ζωή μου».

8. «Στα τρία μου ήθελα να γίνω μάγειρας. Στα επτά ήθελα να γίνω Ναπολέων. Η φιλοδοξία μου ποτέ δεν έπαψε να μεγαλώνει. Τώρα πλέον θέλω να γίνω Σαλβαδόρ Νταλί και τίποτα άλλο. Από την άλλη μεριά όμως, αυτό είναι δύσκολο, αφού, όσο πλησιάζω τον Σαλβαδόρ Νταλί, τόσο αυτός απομακρύνεται από εμένα».

9. «Μόνο δυο κακά πράγματα μπορούν να σου συμβούν στη ζωή, να είσαι ο Πάμπλο Πικάσο ή να μην είσαι ο Σαλβαδόρ Νταλί».

10. «Ένας πίνακας ζωγραφικής είναι μια φωτογραφία φτιαγμένη με το χέρι».

11. «Το κακό γούστο είναι δημιουργικό. Πρόκειται για την κυριαρχία της βιολογίας επί της εξυπνάδας».

12. «Ο χρόνος είναι ένα από τα ελάχιστα σημαντικά πράγματα που μας έχουν μείνει».

13. «Θα γίνω μια ιδιοφυΐα και ο κόσμος θα με θαυμάζει. Ίσως θα είμαι περιφρονημένος και ακατανόητος, αλλά θα είμαι μια ιδιοφυΐα, μια μεγάλη ιδιοφυΐα, διότι είμαι σίγουρος γι' αυτό».

14. «Φωνάζω τη σύζυγό μου: Γκαλά, Γκαλούσκα, Γκραντίβα. Ολίβα λόγω του οβάλ του προσώπου της και του χρώματος της επιδερμίδας της. Ολιβέτα, χαϊδευτικό του Ολίβα. Και αυτά που πηγάζουν από την τρέλα της: Ολιουέτα, Οριουέτα, Μπουριμπέτα, Μπουριουετέτα, Σιλιουέτα, Σολιμπουμπουλέτα, Ολιμπουριμπουλέτα, Θιουέτα, Λιουέτα. Επίσης τη φωνάζω Λιονέτ, γιατί όταν εκνευρίζεται, βρυχάται σαν το λιοντάρι της Metro Goldwyn Mayer».

15. «Ο Πικάσο είναι ζωγράφος. Και εγώ επίσης. Ο Πικάσο είναι Ισπανός. Και εγώ επίσης. Ο Πικάσο είναι κομουνιστής. Ούτε εγώ είμαι».

16. «Δεν μπορείτε να με αποβάλλετε από το σουρεαλιστικό κίνημα, γιατί εγώ είμαι ο Σουρεαλισμός!».

17. «Η μόνη διαφορά μου με τους σουρεαλιστές, είναι πως εγώ είμαι σουρεαλιστής».

18. «Η ζωγραφική είναι η ειλικρινέστερη των τεχνών. Δεν υπάρχει τρόπος να παραπλανήσει. Είναι είτε καλή είτε κακή».

19. «Είναι εύκολο να καταλάβεις αν ένας άνθρωπος έχει γούστο: το χαλί πρέπει να συνδυάζεται με τα φρύδια».

20. «Σήμερα η προτίμηση για το ελάττωμα είναι τέτοια, που μόνο οι ατέλειες και κυρίως η ασχήμια θεωρούνται ιδιοφυΐα. Όταν μια Αφροδίτη μοιάζει με βάτραχο, οι σύγχρονοι ψευτοεστέτ αναφωνούν: Είναι δυνατό, είναι ανθρώπινο!».

21. «Η μεγαλύτερη δυστυχία για τα σημερινά νιάτα, είναι ότι δεν ανήκω πλέον σε αυτά».

22. «Χωρίς κοινό, χωρίς την παρουσία των θεατών, αυτά οι θησαυροί δε θα πληρούσαν τον προορισμό για τον οποίο φτιάχτηκαν. Γιατί ο θεατής είναι ο τελικός καλλιτέχνης. Η ματιά του, η καρδιά του και το πνεύμα του - με μεγαλύτερη ή μικρότερη ικανότητα να αντιληφθεί την πρόθεση του δημιουργού - δίνουν ζωή στους θησαυρούς».

23. «Το μοναδικό, από το οποίο ο κόσμος δε θα κουραστεί ποτέ, είναι η υπερβολή».

24. «Για να αρέσει πολύ μια ταινία στο κοινό, πρέπει επιτέλους να σταματήσει αυτός ο σύγχρονος αηδιαστικός κινηματογραφικός ρυθμός, αυτή η συμβατική, εξοργιστική ρητορική της κίνησης της κάμερας. Πώς να πιστέψεις στο πλέον μπανάλ μελόδραμα, όταν η κάμερα ακολουθεί το δολοφόνο παντού με το ηλίθιο τράβελιν, ακόμα και στο μπάνιο όπου θα ξεπλύνει το αίμα που του λέκιασε τα χέρια; Γι' αυτό ο Νταλί, πριν αρχίσει το γύρισμα, θα ακινητοποιήσει την κάμερα καρφώνοντάς τη στο πάτωμα. Αν η δράση εξαφανιστεί από το οπτικό κάδρο, ατυχία! Το κοινό θα περιμένει αγχωμένο, εξοργισμένο, εκστασιασμένο, χτυπώντας τα πόδια δυνατά στο δάπεδο ή, ακόμα καλύτερα, θα βαριέται τη ζωή του μέχρι η δράση να επιστρέψει και πάλι στο οπτικό του πεδίο».